Holden Kitap tarafından Kasım 2021’de yayımlanan ‘Sincaplı Buda’, Iraz Şensöz’ün ilk kitabı. Arka kapak yazısında belirtildiği gibi kitap bir ergenlikten çıkış hikâyesi anlatıyor. On yedi yaşındaki Ece’nin oldukça zor geçen bir yılına odaklanıyor.
Ancak bir ergenlik hikâyesi anlatılmasına rağmen baştan sona iç karartıcı ve bunaltıcı bir kitapla karşı karşıya değiliz. Tam aksine uzun zamandır bu kadar eğlenceli bir kitap okuduğumu hatırlamıyorum. Hayatın kendisi gibi bazen oldukça hüzünlü bazen gayet komik olaylara şahit oluyoruz. Eserde başarılı bir şekilde sevinç ve keder arasında denge sağlandığını düşünüyorum.
On yedi yaşındaki Ece, yetişkinliğe doğru adım atmanın sancılarını çekmektedir. İnsan yaşamında mühim bir dönemdir on yedi yaş. Kitaptan bazı alıntılarla kahramanımızın duygularına ortak olalım:
“On yedi yaşındaydım ama kendimi daha büyümeden yaşlanmış hissediyordum.” (syf. 5)
“Her şey ben büyümeye başlayınca bozuldu sanki.” (syf. 7)
“Hiç büyümeseydim. Hep küçük kalsaydım keşke. (…) Büyümek korkunç bir şeydi.” (syf. 9)
Büyümek başlı başına bir dert iken Ece’nin başına bir başka sorun musallat olur: Annesi ile babası boşanır. Beklenmeyen bir şekilde, aniden gerçekleşen bu olay Ece’yi darmadağın eder. Önemli bir sığınağını, ailesini kaybeder. Zaten zor olan yaşamı çekilmez hale gelir.
“Aile, sahip olduğunda görünmez olan bir şeydi. Kaybettiğinde ise görünür hale geliyordu.” (syf. 11)
Sincap Pijamalı Buda
Ece’nin farklı bir özelliği de var. Buda ve Budizm’le epey ilgili bir genç. Bu noktada şunu belirtmek isterim: Türk Edebiyatında ilk kez bir kitapta Budizm’in bu kadar yetkin bir şekilde esere yedirildiğini gördüm. Bunun için ayrıca yazarı tebrik ediyorum.
Örneğin, kitaba neden Sincaplı Buda adı verildiğini kitaptan uzun bir alıntıyla açıklayayım. Bu alıntı sayesinde kitaptaki Budizm’e dair öğeleri de görebiliriz:
“Bir deri bir kemik oluncaya kadar aç kalayım. Budist rahipler gibi oruç tutayım. Bana buda desinler. Odam bir tapınağa dönüşsün. Ziyaretçilerim olsun. Yıllarca üzerimdeki sincaplı pijamayı hiç çıkarmayayım. (…) İsmim de Sincaplı Buda olsun.” (syf. 26)
Iraz Şensöz’ün senaryo yazarlığı deneyimi eser boyunca olumlu anlamda fark ediliyor. Özellikle diyalog kullanımı oldukça dengeli ve başarılı. Bu sayede kitap dinamik bir hava kazanıyor, okuru sıkmadan ilerliyor. Kitabı okurken sanki bir dizi izliyormuşum gibi hissettiğim zamanlar oldu.
Ece, Bornova Anadolu Lisesi son sınıfta okuduğu için Sincaplı Buda bir İzmir romanı özelliği taşıyor. Alsancak, Konak, Bornova, Şirinyer… Ece’yle birlikte İzmir’in farklı noktalarına gidiyoruz. Bir İzmirli olarak kitabın bu özelliğinden epey keyif aldım.
Değişim ve büyüme sancılarına ortak olduğumuz Ece sonunda yılanın kabuk değiştirmesi gibi ergenlikten yetişkinliğe geçiş yapıyor. Boşanma, aşk, ayrılık, ölüm gibi deneyimlerden sonra yeni bir insan olarak üniversite okumaya Eskişehir’e gidiyor.